In 2016 schreef ik de eerste versie van dit blog. Ook toen waren er spanningen in de wereld, maar ging het nog over de Brexit en de coup in Turkije. Nu, in de herfst van 2022, is de wereld een stuk turbulenter.
In onzekere tijden is het extra belangrijk om stil te staan bij de exportrisico’s die je loopt. Als individueel bedrijf heb je geen invloed op geopolitieke ontwikkelingen of op de wereldeconomie. Als exporteur heb je wel te maken met de gevolgen.
Identificeren van risico’s
Welke exportrisico’s jij loopt, hangt af van hoeveel je exporteert en waar naar toe.
Als je als MKB-ondernemer vooral exporteert naar landen in de EU zul je niet snel te maken krijgen met sanctiewetgeving en valutarisico’s. En als je af en toe eens een exportorder hebt, is het financiële risico beperkt.
Als eerste stap identificeer je welke risico’s er zijn en vervolgens bepaal je of ze ook voor jou gelden.
Een risico is de kans op een ongewenste gebeurtenis die negatieve gevolgen heeft. Hoe groot of klein het risico is, is afhankelijk van de kans dat het gebeurt en de impact die het heeft op je bedrijfsvoering. In meer wiskundige termen: risico = kans x impact.
Risico’s met een grote kans en een grote impact vragen meer aandacht dan kleine risico’s met weinig schade.
Belangrijkste exportrisico’s:
- Politiek – Heel actueel met de sancties tegen Rusland. Minder in het oog lopend zijn maatregelen die de import in een land moeilijker te maken. Zoals bijvoorbeeld de verplichting om in Egypte met een Letter of Credit te werken. Hoge invoerrechten zijn ook een politiek middel om handel tussen landen moeilijker te maken.
- Juridisch – Wet- en regelgeving is in ieder land anders. Dat geldt niet alleen voor de contracten die je afsluit en waarbij het nogal uitmaakt welk recht van toepassing is. Maar het kan ook de eisen aan je product betreffen, zoals certificering, de samenstelling van je product of eisen aan de verpakking. Daarnaast is bij export naar de VS productaansprakelijkheid een aandachtspunt.
- Valuta – Als je niet factureert in euro’s, loop je bij grote schommelingen in de valutakoers risico. Het kan het verschil maken tussen winst of verlies op een order.
- Commercieel – Je zit op grotere afstand van je buitenlandse klant. Als hij niet betaalt, heb je minder mogelijkheden voor incasso dan in Nederland. Ook betalingsgewoontes zijn niet overal gelijk.
- Transport – Tijdens het vervoer van je product naar de klant kan er van alles misgaan. Als je niet heel duidelijk vastlegt wie verantwoordelijk is voor de kosten van transport en verzekering, kan dat vervelende discussies opleveren met je klant en leiden tot extra kosten.
- Cultureel – Als je zaken doet met een klant uit een ander land, heb je altijd te maken met verschillen in de manier van zakendoen, zoals de stijl van communiceren, omgaan met tijd en besluitvorming. Ook kunnen er verschillen zijn in wat al dan niet geaccepteerd gedrag is.
Risicobeheersing
Als je eenmaal weet welke exportrisico’s voor jouw bedrijf gelden, kun je bewust aan de slag met het verminderen ervan.
Zoek vooraf uit welke wet- en regelgeving in het exportland voor jou van toepassing is. Je wilt niet stilstaan aan de grens, omdat er iets niet in orde is of achteraf met boetes geconfronteerd worden, omdat je niet wist, dat je aan bepaalde eisen moest voldoen.
Commercieel en cultureel risico loop je eigenlijk altijd. Investeren in een goede relatie met je klant geeft je een stevige basis als er zaken niet lekker lopen. Je verdiepen in de cultuur van je klant helpt je om zijn/haar gedrag te begrijpen en je eigen gedrag op aan te passen.
Kies je incoterms en betalingsvoorwaarden zorgvuldig en leg ze vast in je offerte en verkooporder. Daarmee is zowel voor jou als voor je klant duidelijk wie waar voor verantwoordelijk is. Bovendien heb je zo inzicht in waar het risico overgaat van jou naar je klant.
Denk ook aan het afdekken van valutaschommelingen als je niet in euro’s factureert. Dat kan via je bank of door met je klant afspraken hierover te maken. Het risico op niet-betaling kun je verder beperken door een kredietverzekering af te sluiten en de kredietwaardigheid van je klant te checken.
Samengevat
Exportrisico’s helemaal uitsluiten kun je niet, maar je kunt ze wel beperken. Concentreer je op de zaken die je zelf kunt beïnvloeden.
- Maak een overzicht van de exportrisico’s die je loopt en wat de schade is als ze plaatsvinden.
- Neem maatregelen om de negatieve gevolgen te beperken.
- Begin met de grootste risico’s.
En nu:
Pak pen en papier en schrijf op welke exportrisico’s je loopt en hoe je ermee omgaat.